صحن جدید (آزادی)، در شرق حرم واقع است. طول این صحن ۵۰/۸۱ و عرض آن ۵۱ متر است. پیرامون صحن ۵۶ غرفه در پایین و همین تعداد غرفه در بالا ساخته شده است. در پشت بیشتر غرفه‌ها، اطاقهای کوچک و بزرگ واقع است. به تصریح کتیبه بالای سردرِ ایوان شرقی و کتیبة سردرِ ایوان جنوبی این صحن، بنای آن را در ایام فتحعلی شاه و کاشی کاری آن در روزگار محمدشاه انجام گرفته است. ازاره صحن به ارتفاع ۴۴/۱ متر از سنگ مرمر تیره، و بالای ازاره روی تمام دیوارها و پایه‌ها و سردرها، با کاشی رنگارنگ آرایش یافته است. در وسط صحن به جای سقاخانه‌ای که برچیده شده، حوضی بزرگ بنا گردیده است که سنگاب یکپارچه سقاخانه مزبور را میان آن می‌توان دید. در ۴ سوی صحن، ۴ ایوان بزرگ وجود دارد.

ایوان و سردر طلای ناصری (غربی)، طول این ایوان ۳۰/۱۵، عرض آن ۲۵/۷ و ارتفاع آن ۱۰/۲۰ متر است. این ایوان به وسیله دری طلایی و یک راهروِ کوچک و یک در طلایی دیگر به دارالسّعاده و از آنجا به حرم مطهر می‌پیوندد. کف ایوان و ازاره آن تا ارتفاع ۲ متر از سنگ مرمر پوشیده شده است. ایوان دارای ۴ غرفه فوقانی است که بدنه آنها از خشت مطلّاست.

ایوان شرقی، طول این ایوان ۸۰/۱۵، عرض آن ۱۰/۷ و ارتفاع آن ۱۰/۲۰ متر است. کف ایوان با سنگ خلج فرش شده و ازاره آن از سنگ مرمر تیره است. از روی ازاره تا زیر سقفِ مقرنس کاری شده، با کاشی زینت یافته است. پیرامون ایوان، کتیبه‌ای به خط سفیدرنگ بر کاشی لاجوردی است حاوی سوره‌های «‌القیامه و وَالْعَصْر ». بر پیشانی ایوان به خط ثلث زردرنگ، تاریخ تزیین صحن و ایوان توسط محمدشاه در ۱۲۶۳ق/۱۸۴۷م نوشته شده است.

ایوان جنوبی، طول این ایوان ۳۰/۱۸، عرض آن ۳۰/۷ و ارتفاع آن ۲۰ متر است. سابقاً پشت این ایوان آشپزخانة خدمه آستانه قرار داشت که آن را خراب کردند و به عمارت و صحن امام خمینی (موزه سابق) ضمیمه کردند. اکنون این ایوان از صحن جدید به صحن امام راه دارد. کف ایوان، سنگ خلج و ازاره آن سنگ مرمر تیره است. از روی ازاره به بالا تا زیر سقف، کاشی کاری است.

ایوان شمالی، طول این ایوان ۲۰/۱۷، عرض آن ۱۹/۷ و ارتفاع آن ۲۰ متر است. کف ایوان سنگ خلج و ازاره آن سنگ مرمر تیره است. از بالای ازاره تا زیر سقف، مزین به مقرنس، با کاشی آرایش یافته است. این ایوان در داخل صحن بر پیشانی سردر، کتیبه‌ای دارد به خط ثلث زردرنگ بر کاشی لاجوردی که تاریخ تزیین و وقف آن توسط مُوتمِن المُلک در روزگار ناصرالدین شاه درج شده است. کتیبه گرداگرد ایوان به خط ثلث و به رنگ سفید بر زمینه لاجوردی، حاوی آیاتی از قرآن است.